26 marca 2025 roku w Senacie odbyło się posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Spółdzielczości, prowadzonego przez senatora Waldemara Witkowskiego, poświęcone przyszłości banków spółdzielczych. W trakcie dyskusji parlamentarzyści oraz zaproszeni goście poruszali temat aktualnej sytuacji banków spółdzielczych, problemu nadmiernej regulacji sektora i proporcjonalności w obszarze sprawozdawczości, jak również ich roli w lokalnych społecznościach.
W gronie uczestników znaleźli się m.in.: dr Marcin Mikołajczyk – zastępca przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego, Bogdan Furtak – dyrektor Departamentu Bankowości Spółdzielczej KNF, Jacek Rapcia – wiceprezes Zarządu Krajowego Związku Banków Spółdzielczych, Włodzimierz Kiciński – wiceprezes Zarządu Związku Banków Polskich, dr inż. Mieczysław Grodzki – prezes Zarządu KRS, Ryszard Jaśkowski – zastępca prezesa Zarządu KRS, Roman Dawidowski – sekretarz Komisji Finansów Spółdzielczych ZO KRS, Krzysztof Ksyta – dyrektor Biura Zarządu KRS, dr Dorota Sowińska-Kobelak – wiceprezes Zarządu Związku Rewizyjnego Banków Spółdzielczych im. Franciszka Stefczyka w Warszawie oraz Przemysław Gabrusewicz – prezes Zarządu Związku Rewizyjnego Banków Spółdzielczych w Poznaniu.
Mieczysław Grodzki dziękując za kolejne już spotkanie Zespołu poświęcone bankom spółdzielczym podkreślił konieczność uproszczenia i zmniejszenia sprawozdawczości tego sektora. Zauważył, że czynności z zakresu sprawozdawczości wymagają zaangażowania znaczącej części pracowników banków. Przypomniał również, że kilka lat temu na forum senackiej Komisji Budżetu i Finansów Publicznych przedstawiciele KRS, związków rewizyjnych i KNF odbyli podobne spotkanie, podczas którego spółdzielcy przedstawili zakres niezbędnych uproszczeń w zakresie sprawozdawczości. Ich zasadniczą istotą było to, aby podmioty zobowiązane składały sprawozdania w ustalonym schemacie do jednej jednostki organizacyjnej, a więc utworzenie swego rodzaju hubu, skąd upoważnione instytucje państwowe mogłyby pobierać niezbędne im dane. Przewodniczący KNF zadeklarował wtedy powołanie zespołu roboczego, który miał się tym zająć, do czego jednak nie doszło. Podkreślił tu jednocześnie istotną rolę KNF na rzecz wprowadzenia takiego rozwiązania, w szczególności w rozmowach z zainteresowanymi instytucjami państwowymi oraz resortem finansów.
Prezes Zarządu KRS nawiązał też do propozycji KZBS dot. wyłączenia prawnego obowiązku lustracyjnego banków spółdzielczych i spółdzielni ochrony zrzeszenia (IPS) apelując, by inicjatywy dot. banków spółdzielczych były w środowisku wspólnie uzgadniane. – Krajowa Rada Spółdzielcza musi szanować prawo spółdzielcze i członków organizacji bankowych. Zwrócił uwagę, że protokół z lustracji jest jedynym takim dokumentem dostępnym do wglądu dla członka banku spółdzielczego – pozostałe z uwagi na obarczenie tajemnicami nie są jawne. Podkreślił różnicę zdań w kwestii propozycji KZBS i sprzeciw wobec „radykalnego cięcia” i mocno zaznaczył, że lustracje powinny być przeprowadzane, a rozmawiać można jedynie nad ich formą i zakresem. - Dlatego wnioskuję o wstrzemięźliwość w tym zakresie i wspólne uzgadnianie – zakończył.
Zastępca przewodniczącego KNF dr Marcin Mikołajczyk podkreślił, że Komisja jest otwarta na dialog jednak zaznaczył, że sprawozdawczość jest co do zasady domeną NBP, a KNF jest tylko jednym z odbiorców tych informacji. Dodał, że KNF w dialogu z NBP próbuje redukować liczbę zapytań kierowanych do banków bądź rozbudowywać je, aby uniknąć późniejszych zapytań pozasprawozdawczych. Poruszył także wątek lustracji: - Pozostawiam to zainteresowanym stronom tak, żeby osiągnęły jakiś konsensus. My mieliśmy pewien pomysł jak można wykorzystać lustrację dla celów nadzoru, ale ten czas minął, większość tych potrzeb mamy zamkniętych w innym obszarze, natomiast nie podważam sensowności lustracji (…) jest to sprawa, którą KRS czy inne instytucje powinny rozstrzygnąć między sobą.
Sekretarz Komisji Finansów Spółdzielczych Roman Dawidowski wypowiedział się z punktu widzenia praktyka, jako prezes banku spółdzielczego i zaapelował o lepszą koordynację działań instytucji nadzorujących, aby bardziej ze sobą współpracowały, gdyż często niektóre obszary sprawozdawczości się powielają i można by pewne rzeczy uprościć, a także lobbować o zmiany na szczeblu europejskim. W odniesieniu do lustracji także argumentował, że to jedyna kontrola przeprowadzana w imieniu członków banku spółdzielczego. Zasygnalizował też potrzebę rozwiązania problemu podwójnego opodatkowania dywidendy, a także podkreślił społeczną role banków spółdzielczych na terenie gmin, na których działają – wsparcie szkół, jednostek straży pożarnej, a także dalsze utrzymywanie bankomatów pomimo strat, które przynoszą.
Na zakończenie debaty przewodniczący Parlamentarnego Zespołu ds. Spółdzielczości, senator Waldemar Witkowski, wraz z senatorem Krzysztofem Kwiatkowskim zwrócili się z prośbą o przygotowanie pisemnych propozycji rozwiązań regulacyjnych dotyczących sektora banków spółdzielczych. Jednocześnie zobowiązali się do zorganizowania kolejnego spotkania Zespołu w tej kwestii.
Źródło zdjęć: Tomasz Ozdoba, Kancelaria Senatu: https://www.senat.gov.pl/aktualnoscilista/art,16768,w-senacie-posiedzenie-parlamentarnego-zespolu-ds-spoldzielczosci.html
