W dniu 13 stycznia br. do Krajowej Rady Spółdzielczej wpłynęło pismo dyrektor Departamentu Rachunkowości i Rewizji Finansowej Ministerstwa Finansów, Justyny Adamczyk, będące odpowiedzią na liczne zapytania spółdzielców dotyczące wyjaśnienia stosowania art. 9 ust 6 ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów. Treść pisma prezentujemy poniżej.
Szanowny Panie Prezesie,
w związku z pismem znak: L.dz. LD – 51/420/2019/EH dotyczącym wyjaśnienia stosowania art. 9 ust. 6 ustawy z dnia 20.07.2018r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz. U. z 2019 r. poz. 916), Departament Rachunkowości i Rewizji Finansowej (dalej Departament DR) uprzejmie informuje, co następuje.
Departament Rachunkowości i Rewizji MF podtrzymuje stanowisko zawarte w piśmie znak: DR1.5101.145.2019 z dnia 26 czerwca 2019 r. Stanowisko to wskazuje kierunkowe podejście do ewidencji opłat związanych z przedmiotowym przekształceniem i jest kompatybilne z brzmieniem ww przepisu art. 9 ust. 6. Dodatkowo należy wskazać, że spółdzielnie mieszkaniowe - jako jednostki stosujące regulacje ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości - zobligowane są do przestrzegania nadrzędnych zasad rachunkowości, m.in. zasady współmierności przychodów i kosztów (art. 6 ust 2). W myśl tej zasady, dla zapewnienia współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów do aktywów lub pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczane będą koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione.
Zgodnie z podejściem zaprezentowanym przez Departament DR we wspomnianej korespondencji, przy opracowywaniu pełnego rozwiązania ewidencyjnego opłat przekształceniowych do ujęcia w księgach rachunkowych spółdzielni mieszkaniowej, powinna zostać uwzględniona ww. zasada współmierności przychodów i kosztów.
A zatem w powyższej sytuacji - w nasze opinii - wskazane jest zastosowanie postanowień art. 41 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Oznacza to, że opłata przekształceniowa byłaby wówczas ujmowana na koncie rozliczeń międzyokresowych przychodów. W momencie przekwalifikowania spółdzielczego prawa do lokalu w odrębną własność (w momencie wykupu) nastąpiłoby wykonanie odpowiedniej części przyszłego świadczenia ujętego uprzednio na koncie „Rozliczeń międzyokresowych przychodów” poprzez zaliczenie w pozostałe przychody operacyjne. Miałoby to miejsce równolegle do ujęcia kosztu powstałego przy rozchodzie z ewidencji księgowej odpowiedniej ułamkowej części gruntu. A zatem opłaty, o których mowa w ww. art. 9 ust. 6 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r., do czasu przekształcenia prawa do lokalu w prawo odrębnej własności lokalu ujęte byłyby na koncie „Rozliczeń międzyokresowych przychodów”.
Dodatkowo, odnosząc się do rozwiązania zaprezentowanego w Państwa piśmie, Departament DR nie podziela poglądu funduszowego ujęcia skutków przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, bowiem ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych nie daje możliwości zwiększenia wkładu mieszkalnego/budowlanego z powyższego tytułu. Ponadto zaprezentowane w piśmie ujęcie kosztów w księgach rachunkowych spółdzielni mieszkaniowych jest niezgodne z treścią ekonomiczną ewidencji ww. skutków przekształcenia - spółdzielnia mieszkaniowa nie ponosi kosztów, ujęty grunt nie podlega amortyzacji.
Jednocześnie wskazujemy, że - zgodnie z art. 4 ust. 5 ustawy o rachunkowości - kierownik jednostki ponosi odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości określonych ustawą, w tym rzetelnego prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Z poważaniem
Justyna Adamczyk,
Dyrektor Departamentu Rachunkowości
i Rewizji Finansowej
