Co-operatives Europe

Do 2006 r. w ramach Międzynarodowego Roku Spółdzielczego funkcjonował Region Europejski (MZS-Europa), reprezentujący spółdzielczość ze wszystkich krajów europejskich, nie tylko unijnych. Kroki zmierzające do integracji tych dotąd równolegle istniejących organizacji zapoczątkowano przed kilku laty. Wskazywano na konieczność uzyskania większej autonomii przez Region Europejski, największy w Związku i będący najpoważniejszym płatnikiem składek, lecz zarazem nieposiadający własnego biura (było ono częścią biura głównego MZS w Genewie) i oddalony od głównych instytucji europejskich. Było to szczególnie niedogodne w związku z rozszerzaniem Unii Europejskiej, dzięki któremu większość w MZS-Europa zdobywały organizacje spółdzielcze z państw stających się członkami UE. Postanowiono więc nawiązać ściślejszą współpracę pomiędzy MZS-Europa i CCACE poprzez powołanie „wspólnej platformy” i stworzenie wspólnego biura w Brukseli. Połączono w ten sposób potencjał finansowy i ogólnoświatowy prestiż MZS ze znajomością realiów UE i doświadczeniami w zakresie uczestnictwa w programach europejskich reprezentowanymi przez CCACE i jego członków.

W celu dalszego pogłębiania integracji w lutym 2006 r. 11 organizacji członkowskich MZS-Europa i CCACE reprezentowanych w Radzie Europejskiej MZS (wśród nich Krajowa Rada Spółdzielcza) podjęło decyzję o powołaniu nowej wspólnej organizacji dla całej spółdzielczości europejskiej pod nazwą „Co-operatives Europe” („Spółdzielnie Europy”) i, zgodnie z wymaganymi procedurami, zarejestrowaniu jej na podstawie prawa belgijskiego (gdyż siedzibą jej jest Bruksela) jako „asbl”, czyli Stowarzyszenie bez Celu Zarobkowego. Jednocześnie kontynuowano prace nad statutem , który stwierdza wyraźnie w art. 1, że „Co-operatives Europe” jest „Regionem Europejskim MZS i jako taki stanowi europejską reprezentację spółdzielczego modelu gospodarowania w Europie”. Proces integracji sfinalizowany został podczas wspólnego Zgromadzenia Regionalnego dla Europy MZS i Zgromadzenia CCACE w Manchester w dn. 11 listopada 2006 r. Jednomyślnie przyjęto rezolucję o przekształceniu Regionu Europejskiego MZS i CCACE w stowarzyszenie „Co-operatives Europe” oraz dokonano wyboru władz.

W 13-osobowej Radzie Europejskiej jest już przez trzecią kadencję reprezentant Polski - prezes Zarządu KRS Alfred Domagalski. Warto nadmienić, że poprzednia współprezydent organizacji Dama Pauline Green w 2009 roku wybrana została prezydentem całego MZS.

Siedzibą „Co-operatives Europe” jest Europejski Dom Spółdzielczy w Brukseli będący od kilku lat wspólną własnością (jako spółdzielnia osób prawnych) największych krajowych organizacji spółdzielczych naszego kontynentu, w tym KRS. Mieści on siedziby również innych międzynarodowych organizacji spółdzielczych, a od jesieni tego roku będzie również gościł część agend likwidowanego biura głównego MZS w Genewie.

Skład rady Co-operatives Europe

Prezydent: Dirk Lehnhoff niemiecki Związek Spółdzielczy i Raiffeisenowski (DGRV)

Członkowie:

1. Giorgio Bertinelli (Włochy)
2. Pernilla Bonde (Szwecja)
3. Alfred Domagalski (Polska)
4. Rostislav Dvorak (Czechy)
5. Jean-François Hoffelt (Belgia)
6. Jacques Landriot (Francja)
7. Edward Mayo (Wielka Brytania)
8. Salme Näsi (Finlandia)
9. Juan Antonio Pedreno Frutos (Hiszpania)
10. Petar Stefanov (Bułgaria)
11. Ilhami Teke (Turcja)
12. Susanne Westhausen (Dania)
13. Liudmila Zaytseva (Rosja)
14. Duncan Bowdler (Euro Coop – spółdzielczość spożywców)
15. Mårten Lilja (Cecodhas - spółdzielczość mieszkaniowa)
16. Etienne Pflimlin (EACB - bankowość spółdzielcza)
17. Rossano Rimelli (Cecop - spółdzielczość pracy)

Inauguracja nowej Rady Co-operatives Europe

W maju 2013 r., podczas Zgromadzenia Ogólnego głównej europejskiej organizacji spółdzielczej Cooperatives Europe w Stambule, wybrano na kolejną czteroletnią kadencję  jej nową Radę. Wśród członków Rady znalazł się prezes Zarządu Krajowej Rady Spółdzielczej Alfred Domagalski. W dniach 12-13 września br. odbyło się w Brukseli jej  inauguracyjne posiedzenie.

Zebranie nietypowo zaplanowano na dwa dni (zwykle przeprowadza się jednodniowe), ponieważ porządek obrad był bardzo obfity, lecz przede wszystkim po to, by dać członkom Rady, zwłaszcza tym nowo-wybranym, szanse lepszego poznania się. Nowych członków jest trzech: Pernilla Bonde, reprezentująca szwedzką spółdzielczość mieszkaniową HSB, Jacques Landriot, działacz francuskiej organizacji spółdzielni pracy CG SCOP oraz Ilhami Teke, przedstawiciel tureckiego związku rolniczych spółdzielni kredytowych TARIM Kredi, który jako pierwszy w historii reprezentant swego kraju znalazł się we władzach Cooperatives Europe. Nowy jest również prezydent organizacji - Dirk Lehnhoff z Niemieckiego Związku Spółdzielczego i Raiffeisenowskiego DGRV, który w poprzedniej kadencji zasiadał w Radzie jako zwykły członek, lecz dobrze dał się poznać wszystkim dzięki swojej aktywności, będąc m. in. współautorem projektu restrukturyzacji Cooperatives Europe. Pozostali członkowie to:

Giorgio Bertinelli (Włochy),

Jean-François Hoffelt (Belgia),

Ed Mayo (Wielka Brytania),

Salme Näsi (Finlandia),

Juan Antonio Pedreno (Hiszpania),

Petar Stefanov (Bułgaria),

Susanne Wersthausen (Dania)

Liudmila Zaytseva (Rosja)

jak również przedstawiciele europejskich organizacji branżowych Euro Coop, CECODHAS, EACB, CECOP i COGECA. Alfred Domagalski reprezentował także nieobecnego Rostislava Dvoraka (Czechy), od którego otrzymał pełnomocnictwo.

Jednym z najważniejszych punktów obrad były wybory prezydium Rady. Organ ten, wprowadzony na mocy nowego statutu Cooperatives Europe przyjętego w Stambule, składa się z prezydenta i czterech członków. D. Lehnhoff, biorąc pod uwagę równowagę regionalną i parytet płci oraz dotychczasowe doświadczenia zaproponował na te stanowiska G. Bertinellego jako przedstawiciela krajów śródziemnomorskich,  S. Westenhausen, jako reprezentantkę państw skandynawskich, P. Stefanova, który będzie rzecznikiem organizacji z Europy Środkowej i Wschodniej oraz E. Mayo dla pozostałych krajów. Propozycja przyjęta została jednogłośnie. Ustalono, że każdy z członków Prezydium zadeklaruje jaką tematyką będzie chciał zajmować się w ramach prac tego organu. Ustalono też, że Prezydium spotykać się będzie 4 razy do roku, zaś Rada co najmniej trzy razy – raz w Brukseli, drugi raz w kraju jednego z członków i trzeci przy okazji dorocznego Zgromadzenia Ogólnego. W razie potrzeby może być również zwoływane czwarte posiedzenie.

Najwięcej czasu podczas spotkania nowej Rady zajęła nieformalna i formalna dyskusja nad politycznymi i strategicznymi priorytetami Cooperatives Europe na lata 2014-2018. Co zrobić, żeby organizacja była jak najbardziej użyteczna swoim członkom? Jak skutecznie bronić interesów spółdzielni wobec władz europejskich i poszczególnych krajów? Jak prowadzić efektywny spółdzielczy lobbing wobec Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej? Jak określić miejsce spółdzielni w „modnym” w dyskursie europejskim pojęciu przedsiębiorczości społecznej, by nie została ona w tych ramach zmarginalizowana? Jak zapewnić właściwe miejsce spółdzielczości w legislacji europejskiej i ustawodawstwach krajowych? W jakie nowe działania powinna angażować się Cooperatives Europe? Jak optymalnie ułożyć stosunki wzajemne z MZS? I jak czynić to wszystko przy bardzo ograniczonym budżecie organizacji? Na takie i na wiele innych pytań usiłowali znaleźć odpowiedź członkowie Rady. A. Domagalski poruszył m. in. sprawę konieczności wspierania rozwoju edukacji i badań spółdzielczych – walcząc bowiem z niekorzystnymi dla naszego sektora rozwiązaniami legislacyjnymi, wynikającymi m. in. z braku rozróżnienia pomiędzy spółdzielniami a spółkami kapitałowymi, jak to ma miejsce w Polsce i w wielu innych państwach, trzeba mieć do dyspozycji „nadbudowę” w postaci wiedzy, ekspertyz, wyników badań, a także „spółdzielczo wyedukowanych” polityków i publicystów. W tym kontekście towarzyszący A. Domagalskiemu dyrektor SIB dr Adam Piechowski poinformował Radę o europejskim projekcie edukacji spółdzielczej CONVENTUS, w którym uczestniczy KRS obok organizacji z Finlandii, Szwecji, Islandii i Włoch oraz zaprosił obecnych na otwarte, podsumowujące projekt seminarium w Helsinkach w dniu 27 września.

Wydaje się – jak skonstatowano – że sytuacja spółdzielczości w Europie znalazła się w zwrotnym punkcie. Z jednej strony przypomina się jej rolę jako ważnego europejskiego pracodawcy i dostarczyciela wielu kluczowych usług społecznych, która wykazała swoją zdolność do przeżycia i rozwoju w czasach kryzysu ekonomicznego, lepszą, niż wiele konwencjonalnych firm, z drugiej jednak strony brak jest spójnej, wspierającej spółdzielczość polityki na szczeblu unijnym i w wielu państwach członkowskich. Pojawiły się co prawda bardzo pozytywne tendencje, jak chociażby przyjęcie przez Parlament Europejski raportu autorstwa eurodeputowanej z Włoch Patrizii Toii podkreślającego rolę spółdzielni w przezwyciężaniu kryzysu, czy powołanie przez wiceprezydenta Komisji Europejskiej komisarza Antonio Tajaniego spółdzielczej Grupy Roboczej przy Komisji Europejskiej, która ma za zadanie przygotowanie spółdzielczej „mapy drogowej”.  Ważne jest jednak by inicjatywy te były trwałe, by podjęły je przyszły Parlament i Komisja Europejska wyłonione po wyborach w 2014 r. Dlatego udział spółdzielców w kampanii wyborczej do Europarlamentu, wybranie przyjaznych naszemu ruchowi deputowanych będzie tu miał kluczowe znaczenie. Rada Cooperatives Europe postanowiła kontynuować dyskusję nad sprawą wyborów i przygotowania „spółdzielczego kwestionariusza” dla kandydatów na najbliższych posiedzeniach.

Ważnym dla nas punktem obrad było podjęcie przez Radę decyzji o przyjęciu przedstawionego przez A. Domagalskiego zaproszenia Krajowej Rady Spółdzielczej do przeprowadzenia kolejnego Zgromadzenia Ogólnego Cooperatives Europe w Polsce na wiosnę 2014 r. Szczegółowy termin i miejsce zostaną sprecyzowane w najbliższym czasie, zaś, jak stwierdził prezes KRS, ten fakt nie tylko umożliwi uczestnikom lepsze poznanie spółdzielczości naszego kraju, jej osiągnięć i problemów, ale również powinien uzmysłowić naszym politykom i publicystom jak ważną rolę odgrywa spółdzielczość w Europie i być wyraźnym sygnałem, że nie można eliminować jej z naszego życia gospodarczego.

Delegacja chińska w Krajowej Radzie Spółdzielczej

Krajowa Rada Spółdzielcza 12 września br. gościła przedstawicieli Chińskiego Stowarzyszenia Badań nad Rozwojem Ekonomicznym przy Ministerstwie Rolnictwa ChRL. Delegacja przebywała w Polsce w ramach współpracy pomiędzy Ministerstwami Rolnictwa obydwu krajów z zamiarem zapoznania się z problemami rozwoju rolnictwa, spółdzielczości wiejskiej i systemu szkoleń dla rolników w Polsce.

Wizyta w KRS miała na celu zaznajomienie się chińskich gości z ogólną problematyką spółdzielczości w naszym kraju i jej doświadczeniami, które mogłyby się okazać przydatne w rozwoju spółdzielczości w Chinach. Na czele delegacji stał wiceminister, a zarazem wiceprezydent Chińskiego Stowarzyszenia Badań nad Rozwojem Ekonomicznym, TANG Renjian, zaś w jej skład wchodzili przedstawiciele tej organizacji oraz ambasady ChRL w Warszawie. Stronę polską podczas spotkania w KRS reprezentowali zastępca prezesa Zarządu KRS Stanisław Śledziewski, dyrektor Spółdzielczego Instytutu Badawczego KRS dr Adam Piechowski i Zdzisław Gumkowski z tegoż instytutu oraz dyrektor Zespołu Prawnego Jacek Urbański.

Po powitaniu gości przez wiceprezesa KRS i przedstawieniu chińskiej delegacji przez jej przewodniczącego, zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami, dokonano prezentacji polskiej spółdzielczości - jej historii, obecnej organizacji i potencjału poszczególnych branż (A. Piechowski), omówiono prawne podstawy działania spółdzielni w naszym kraju (J. Urbański) oraz roli spółdzielczości na wsi ze szczególnym uwzględnieniem spółdzielczych grup producentów rolnych (Z. Gumkowski). Stronę chińską interesowały również sprawy opodatkowania spółdzielni, stosunku władz państwowych do spółdzielczości oraz możliwości wsparcia finansowego spółdzielni poprzez fundusze krajowe i ze środków Unii Europejskiej. Przedłużająca się dyskusja na te tematy i ograniczony czas jakim dysponowali goście, uniemożliwiły im przedstawienie problematyki spółdzielczości w ich kraju, postanowiono więc kontynuować takie spotkania w przyszłości, aby dzięki pogłębieniu wzajemnej znajomości ruchów spółdzielczych, możliwa się stała lepsza współpraca pomiędzy organizacjami spółdzielczymi obu krajów.

treść