W związku z nałożeniem na spółdzielnie obowiązku wpisu do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych do dnia 31 stycznia 2022 r., Krajowa Rada Spółdzielcza udostępnia instrukcję sporządzoną przez radcę prawnego dr. Piotra Pałkę wspólnika w DERC PAŁKA Kancelaria Radców Prawnych s.c.
DOKONANIE WPISU DO CENTRALNEGO REJESTRU BENEFICJENTÓW RZECZYWISTYCH - przejdź do prezentacji (PDF)
Dz.U. 1982 nr 30 poz. 210
Ustawa z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze.
Tekst ujednolicony: PRZEJDŹ (PDF)
Zgodnie z ustawą z dnia 16 września 1982 roku-Prawo Spółdzielcze (Dz.U. 2018, poz. 1285), spółdzielnia może być założona przez osoby fizyczne oraz osoby prawne. Osoby te zwane są założycielami. Jeżeli założycielami spółdzielni są osoby fizyczne, wówczas minimalna liczba założycieli spółdzielni wynosi 10 osób. W przypadku gdy założycielami spółdzielni są osoby prawne, minimalna liczba założycieli to 3 osoby (art. 6 § 2 Prawa spółdzielczego).
W przypadku gdy założycielami spółdzielni są zarówno osoby fizyczne jak i osoby prawne, liczba założycieli nie może być mniejsza od dziesięciu (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 1991 r., III CZP 77/90).
W spółdzielniach produkcji rolnej liczba założycieli- osób fizycznych nie może być mniejsza od pięciu.
Osoby fizyczne oraz osoby prawne prowadzące gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym lub prowadzące działalność rolniczą w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej wyłącznie w celu organizowania się:
1) w grupy producentów rolnych w rozumieniu ustawy z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 1026),
2) we wstępnie uznane grupy producentów owoców i warzyw oraz uznane organizacje producentów owoców i warzyw w rozumieniu ustawy z dnia 19 grudnia 2003 r. o organizacji rynków owoców i warzyw oraz rynku chmielu (Dz. U. z 2016 r. poz. 58, z 2017 r. poz. 624 i 1503 oraz z 2018 r. poz. 650)
- mogą założyć spółdzielnię, której liczba założycieli nie może być mniejsza od pięciu. (art. 6 § 2a Prawa spółdzielczego).
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 4 października 2018 r. o spółdzielniach rolników, założycielami spółdzielni rolników mogą być rolnicy, których liczba nie może być mniejsza niż dziesięć.
STATUT
Osoby zamierzające założyć spółdzielnię (założyciele) uchwalają statut spółdzielni, potwierdzając jego przyjęcie przez złożenie pod nim swoich podpisów. Minimalną treść Statutu spółdzielni określa art. 5 § 1 Prawa spółdzielczego, zgodnie z którym, Statut powinien określać:
1) oznaczenie nazwy z dodatkiem "spółdzielnia" lub "spółdzielczy" i podaniem jej siedziby;
2) przedmiot działalności spółdzielni oraz czas trwania, o ile założono ją na czas określony;
3) wysokość wpisowego oraz wysokość i ilość udziałów, które członek obowiązany jest zadeklarować, terminy wnoszenia i zwrotu oraz skutki niewniesienia udziału w terminie; jeżeli statut przewiduje wnoszenie więcej niż jednego udziału, może określać ich górną granicę;
4) prawa i obowiązki członków;
5) zasady i tryb przyjmowania członków, wypowiadania członkostwa, wykreślania i wykluczania członków;
6) zasady zwoływania walnych zgromadzeń, obradowania na nich i podejmowania uchwał;
7) zasady i tryb wyboru oraz odwoływania członków organów spółdzielni;
8) zasady podziału nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) oraz pokrywania strat spółdzielni.
WYBÓR ORGANÓW
Założyciele spółdzielni dokonują wyboru organów spółdzielni- zarządu oraz rady nadzorczej. Wybór zarządu i rady nadzorczej dokonywany jest na walnym zgromadzeniu, jeżeli statut przewiduje wybór zarządu przez walne zgromadzenie. W razie trudności w wyłonieniu władz ustawa- Prawo spółdzielcze, przewiduje możliwość poprzestania na tymczasowym wyborze komisji organizacyjnej w składzie co najmniej trzech osób.
Komisja organizacyjna nie jest uprawniona do wystąpienia do sądu z wnioskiem o wpisanie spółdzielni do rejestru. Wyłączną kompetencję w tym zakresie posiada zarząd spółdzielni.
WPIS DO KRAJOWEGO REJESTRU SĄDOWEGO
Spółdzielnia podlega obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego (art. 7 ustawy- Prawo spółdzielcze).
Wnioski do sądu rejestrowego składa się na urzędowych formularzach stanowiących załączniki do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 21.12.2000 r. w sprawie określenia wzorów urzędowych formularzy wniosków o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego oraz sposobu i miejsca ich udostępniania (Dz.U. z 2015 r. poz. 724 ze zm.). Urzędowe formularze są udostępniane w siedzibach sądów gospodarczych oraz w centrali Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego. Wnioski można także składać na urzędowych formularzach udostępnionych za pośrednictwem Internetu na oficjalnej stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.
Wniosek o wpis Spółdzielni do rejestru podlega opłacie sądowej, zgodnie z ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych,. Jeżeli wpis do rejestru podlega ogłoszeniu, należy także uiścić opłatę za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 maja 2014 roku w sprawie wydawania i rozpowszechniania Monitora Sądowego i Gospodarczego, (Dz.U. z 2017 r. poz. 1957).
Z chwilą wpisu spółdzielni do Krajowego Rejestru Sądowego nabywa ona osobowość prawną.
ZAKŁADANIE SPÓŁDZIELNI SOCJALNYCH
Szczególne regulacje dotyczące zakładania spółdzielni przewiduje ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 roku o spółdzielniach socjalnych. (Dz.U. 2018 poz. 1205). Szczególne regulacje dotyczące tworzenia spółdzielni socjalnych dotyczą, minimalnej liczby założycieli oraz kategorii osób, które mogą być jej członkami.
Zgodnie z art. 6 ustawy o spółdzielniach socjalnych, do wniosku o wpis spółdzielni socjalnej do Krajowego Rejestru Sądowego dołącza się:
1) zaświadczenie powiatowego urzędu pracy potwierdzające posiadanie statusu osoby bezrobotnej albo poszukującej pracy, oraz oświadczenie o niepozostawaniu w zatrudnieniu;
2) zaświadczenie potwierdzające spełnienie przez osoby zamierzające założyć spółdzielnię socjalną warunków, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2, lub
3) orzeczenie o stopniu niepełnosprawności osoby zamierzającej założyć spółdzielnię socjalną;
3 a) zaświadczenie powiatowego urzędu pracy potwierdzające spełnienie przez osoby zamierzające założyć spółdzielnię socjalną warunków, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 5 lub 6;
3 b) oświadczenie o spełnieniu przez osoby zamierzające założyć spółdzielnię socjalną warunku, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 7;
4) uchwałę organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, kościelnej osoby prawnej lub organizacji pozarządowej o powołaniu spółdzielni socjalnej, w przypadku gdy organem założycielskim jest organizacja pozarządowa, kościelna osoba prawna lub jednostka samorządu terytorialnego.
Spółdzielnia socjalna nie uiszcza opłaty sądowej od wniosku o wpis tej spółdzielni do Krajowego Rejestru Sądowego oraz nie uiszcza opłaty za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
