Pocztówka-cegiełka na budowę pomnika ks. W. Blizińskiego (ze zbiorów MHS)

Kiedy w 1904 roku ksiądz Wacław Bliziński objął parafię w Liskowie (położonym niedaleko Kalisza) wieś przedstawiała przysłowiowy obraz nędzy i rozpaczy – nie było w niej po prostu nic oprócz lichych chałup, a blisko dziewięćdziesiąt procent mieszkańców było analfabetami. Bliziński zebrał grono najbardziej aktywnych parafian, którzy założyli we wsi spółdzielczy sklep spożywczy. Takie były początki. Siedemnaście lat później analfabetyzm przestał być w Liskowie problemem, a sama wieś zmieniła się nie do poznania.

Dzięki staraniom księdza Wacława Blizińskiego, który objął parafię w położonym opodal Kalisza Liskowie, wieś rozwinęła się w niemal (na tamte czasy) nowoczesne miasteczko z czasem nazywane powszechnie „wsią wzorcową”.  

Zaczęło się od spółdzielczego sklepu. Potem postawiono Dom Ludowy, w którym z czasem mieszkańcy zaczęli wystawiać sztuki teatralne oraz tworzyli różne rękodzieła. Następnie powstało spółdzielcze kółko rolnicze, dzięki któremu rolnicy mogli użyczać sobie sprzętu gospodarskiego. Potem uruchomiono stefczykowską kasę oszczędnościowo-kredytową. We wsi zaczęła też działać spółdzielnia mleczarska i młyn parowy. Z czasem Lisków zyskał również własny wodociąg, kanalizację, małą elektrownię, sierociniec, przedszkole, szpital a nawet herbaciarnię i …łaźnię. Pojawiły się nawet zabudowania murowane, zaś sama „wieś wzorcowa” została skomunikowana połączeniem autobusowym z Kaliszem.

 

Wsi wzorcowych przybywało

Ktoś może powiedzieć, ze Lisków położony w województwie wielkopolskim to obszar wpływów kultury pruskiej, więc tak dynamiczny rozwój wsi nie powinien dziwić. Należy jednak pamiętać, że Lisków leżał i leży w powiecie kaliskim, który należał wówczas do rosyjskiej Kongresówki i w momencie, gdy przyjechał do niego ksiądz Bliziński był wsią - mówiąc delikatnie – więcej niż skromną, dość typową niestety jak na wsie dawnego zaboru rosyjskiego.  

Podobna wieś wzorcowa, rozbudowana w dużym stopniu wysiłkiem mieszkańców - spółdzielców, powstała na biednym Podlasiu, we wsi Sterdynia. O tym opowiemy przy innej okazji.

 

Widok pomnika ks. W. Blizińskiego w Liskowie (pomnik dzieła Tadeusza Wyrzykowskiego wzniesiony w 2007 roku (źródło: https://kalisz.liszewski.info/)

 

Zdjęcie zabudowań wiejskich z oznaczonymi na nich nowymi inwestycjami w Liskowie

KONTAKT

Krajowa Rada Spółdzielcza
ul. Jasna 1
00-013 Warszawa

e-mail: krs@krs.com.pl
sekretariat tel.: 22 827 13 16, 22 59 64 500

centrala tel.: 22 59 64 300

Pracujemy od poniedziałku do piątku w godzinach 7:30 - 15:30.

27 grudnia 2024 r. - NIECZYNNE

 

Kontakt z Archiwum Krajowej Rady Spółdzielczej:
tel. kom. 536 281 663
e-mail: archiwum@krs.com.pl
Archiwum udziela informacji telefonicznie od poniedziałku do piątku w godzinach: 11:00 - 13:00.

27 grudnia 2024 r. - NIECZYNNE

 

PARTNERZY

 

 

   

 

Copyright by Krajowa Rada Spółdzielcza

Projekt i wykonanie