W duńskim mieście Helsingør, niemal u stóp zamku Kronborg, w którym żyć miał szekspirowski bohater książę Hamlet, odbyło się w dniach 16-18 maja 2018 r. kolejne Zgromadzenie Ogólne najważniejszej europejskiej organizacji spółdzielczej Cooperatives Europe. Trudno się dziwić więc, że w wielu wypowiedziach podczas Zgromadzenia nawiązywano do wielkiego dramatu Szekspira, a zwłaszcza to słynnych słów Być albo nie być. Dla nas nie ma kwestii "być albo nie być". Oczywiście jesteśmy i będziemy. Nasze pytanie brzmi raczej "działać czy nie działać". Uważam, że musimy działać, należy tylko przedyskutować jak działać efektywnie przy ograniczonych środkach, jakimi dysponujemy – powiedział prezydent Cooperatives Europe Jean-Louis Bancel inaugurując Zgromadzenie.
Ale nie Szekspirowi poświęcone było spotkanie. Jego hasło brzmiało Spółdzielnie – kluczowi aktorzy w Europie dla zrównoważonej przyszłości, zaś tematyka większości dyskusji obracała się wokół wkładu europejskiej spółdzielczości w realizację Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ. Wśród zaproszonych gości był między innymi znany duński polityk Mogens Lykketoft, były przywódca Partii Socjaldemokratycznej, poseł do Parlamentu, minister spraw zagranicznych, który pełnił funkcję przewodniczącego Zgromadzenia Ogólnego ONZ podczas jego 70. Sesji, która właśnie w 2015 roku uchwaliła 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju. M. Lykketoft ze swadą opowiadał o tym, jak doszło do sformułowania Celów, jakie jest ich znaczenie i jaka może być rola spółdzielni w ich wcieleniu w życie. Kirsten Brosbøl, przewodnicząca międzypartyjnej sieci ds. Celów Zrównoważonego Rozwoju w Parlamencie Duńskim podkreślała, że pełna realizacja celów ważna jest dla wszystkich, niezależnie od barw partyjnych czy form organizacji w jakich działamy, a więc również dla spółdzielców, co dobrze widoczne jest w Danii, a o sprawach tych w kontekście europejskim mówił Patrick Develtere, przedstawiciel Komisji Europejskiej, a watek ten kontynuował również prezydent Międzynarodowego Związku Spółdzielczego Ariel Guarco, który wskazał na zaangażowanie swojej organizacji w tym zakresie.
Do Celów Zrównoważonego Rozwoju, a ściśle do Celu nr 2 („Eliminacja głodu, osiąganie bezpieczeństwa żywnościowego i lepsze odżywianie oraz promowanie zrównoważonego rolnictwa”) i nr 12 („Zapewnienie wzorców zrównoważonej konsumpcji i produkcji”) nawiązał w swojej wypowiedzi podczas ogólnej dyskusji prezes KRS Mieczysław Grodzki. Przedstawił działania polskiej spółdzielczości na rzecz zapobiegania marnowaniu żywności, przypominając o udziale KRS w konsultacjach senackiego projektu ustawy o zapobieganiu marnowaniu żywności (postulaty zgłoszone przez KRS zostały uwzględnione w projekcie!) oraz prezentując uchwałę marcowego Zgromadzenia Ogólnego KRS w sprawie zaangażowania Międzynarodowego Związku Spółdzielczego oraz Komisji Europejskiej w zapobieganiu marnowania żywności. Wypowiedź spotkała się z szerokim odzewem, a Prezydent J.-L. Bancel poparł ją podkreślając konieczność włączenia europejskich organizacji branżowych (zwłaszcza organizacji spółdzielczości spożywców „Eurocoop”) w tę sprawę i deklarując, że do następnego Zgromadzenia Cooperatives Europe we współpracy z nimi przygotuje raport na temat sytuacji w tym zakresie w różnych krajach europejskich (legislacja, praktyka w spółdzielniach), na podstawie którego podjęte będą dalsze działania. W innych wypowiedziach podkreślano, że w wielu państwach UE toczą się obecnie prace nad rozwiązaniami prawnymi zmierzającymi do redukcji marnotrawstwa żywności, warto więc wymieniać doświadczenia w tej kwestii.
Rozmawiano też z przedstawicielami „Eurocoopu” o wspólnych działaniach w najbliższym czasie. W tej części dyskusji zabrał głos również prezes ZLSP Janusz Paszkowski, który mówił, jak w spółdzielniach jego związku realizowany jest Cel nr 5 („Osiąganie równości płci oraz wzmocnienie pozycji kobiet i dziewcząt”). Podsumowując dyskusję prezydent Bancel stwierdził, że spółdzielnie europejskie powinny być wzorem dla całego świata w realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju. „Europa jest kolebką spółdzielczości. Ale musi być nie tylko kolebką w sensie historycznym, ale <<żywą>> kolebką” – powiedział.
Poza ogólnymi spotkaniami i dyskusjami w ramach Zgromadzenia odbyły się również trzy równoległe warsztaty poświęcone najnowszym wyzwaniom spółdzielni w kontekście wybranych Celów Zrównoważonego Rozwoju: budowie demokratycznego i uspółdzielczonego społeczeństwa cyfrowego (nowe formy spółdzielcze wśród młodzieży, ekonomia współdziałania itp.), możliwościom transferu modelu spółdzielczego z Europy do innych krajów świata (energia odnawialna, etyczna konsumpcja, sprawiedliwy handel, integracja imigrantów) oraz modelowi spółdzielczemu na rzecz równouprawnienia płci. Podczas wszystkich warsztatów, poza teoretycznymi wprowadzeniami przedstawiono wiele konkretnych interesujących przykładów działań spółdzielni.
W formalnej części Zgromadzenia przyjęto sprawozdanie Rady i bilans za 2017 rok, udzielono Radzie absolutorium i zatwierdzono plan pracy i budżet na rok obecny.
Zgromadzenie było też okazją do wizyt studyjnych w duńskich spółdzielniach (m. in. w siedzibie organizacji spółdzielni spożywców Coop Denmark oraz w zorganizowanej na spółdzielczych zasadach Giełdzie Futer), a także wielu nieformalnych spotkań. Prezes M. Grodzki rozmawiał z prezydentem MZS Arielem Guarco, który wspominając swój pobyt w Warszawie jesienią 2017 roku (jeszcze jako kandydat na prezydenta), podtrzymał złożoną wówczas deklarację pomocy w razie potrzeby polskiej spółdzielczości, przyjął tez zaproszenie na koleją wizytę w naszym kraju. Rozmawiano też o perspektywach współpracy z przedstawicielami spółdzielczości Armenii, Izraela, Wielkiej Brytanii i Włoch.
Kolejne Zgromadzenie Ogólne Cooperatives Europe odbędzie się za rok w Genewie w połączeniu z obchodami 100-lecia Międzynarodowej Organizacji Pracy.
