Na zakończenie 2021 roku prezydent Międzynarodowego Związku Spółdzielczego Ariel Guarco opublikował swoje tradycyjne posłanie noworoczne do spółdzielców na świecie.
Drodzy przyjaciele spółdzielcy,
Zbliżamy się do końca tego skomplikowanego roku, w którym pandemia nadal wpływała na nasze życie i działalność naszych przedsiębiorstw.
Nierówna dystrybucja szczepionek dotyka wiele krajów i pozwala wirusowi umacniać się i pozostawać globalnym zagrożeniem. Ma to wpływ na nasze zdrowie i nasze gospodarki w związku z problemami, z jakimi boryka się wiele rodzin, aby uzyskać dochód, a także trudnościami w zdobywaniu artykułów dla naszych gospodarstw domowych i przerwanymi łańcuchami dostaw.
W dniach 14 i 15 grudnia br. obradowała (w większości stacjonarnie) Rada Cooperatives Europe. Dwudniowe spotkanie z udziałem prezesa Zarządu KRS M. Grodzkiego odbyło się w Kopenhadze, dokąd zaprosiła Radę nowo wybrana Prezydent Susanne Westhausen, sama rodem z Danii.
Posiedzenie było też więc okazją do zapoznania się członków Rady z niektórymi branżami duńskiej spółdzielczości – macierzystą organizacją pani Prezydent Kooperationen, zrzeszającą spółdzielnie pracy i przedsiębiorstwa ekonomii społecznej, a obchodzącą w tym roku swoje 100-lecie (w jej siedzibie obradowano pierwszego dnia) oraz z goszczącym spotkanie nazajutrz Arbejdernes Landsbank, jednym z największych duńskich banków o spółdzielczych korzeniach, choć obecnie mającym status spółki z o.o., gdyż duńskie prawo nie przewiduje możliwości funkcjonowania banków w postaci spółdzielni.
Na przełomie listopada i grudnia tego roku w Seulu odbył się długo wyczekiwany Światowy Kongres Spółdzielczy organizowany przez MZS. Planowany był na rok 2020, lecz z powodu pandemii COVID-19 został przesunięty na obecny rok, jednak i teraz, w sytuacji wciąż dalekiej od normalności, wielu uczestników zrezygnowało z przyjazdu do stolicy Korei i uczestniczyło w spotkaniach w sposób zdalny. Tak uczynili też przedstawiciele KRS. Prezes dr inż. Mieczysław Grodzki wziął udział w kilku posiedzeniach towarzyszących Kongresowi: Seminarium i Zgromadzeniu Ogólnym Międzynarodowego Stowarzyszenia Banków Spółdzielczych ICBA oraz Konferencji i Zgromadzeniu Ogólnym Międzynarodowej Organizacji Spółdzielczości Rolniczej ICAO. W obydwu jest członkiem organów kierowniczych – Rady ICBA oraz Komitetu Wykonawczego ICAO. Ze względu na różne strefy czasowe, spotkania, odbywające się fizycznie w Korei w środkowej części dnia, w Polsce rozpoczynały się o godzinie piątej rano; w jeszcze gorszej sytuacji byli uczestnicy z Ameryki Południowej, dla których była to pierwsza w nocy!
W dniu 26 października 2021 roku, z udziałem prezesa Zarządu KRS dr. inż. Mieczysława Grodzkiego, odbyło się pierwsze posiedzenie nowej Rady Cooperatives Europe powołanej podczas wrześniowego Zgromadzenia Ogólnego tej organizacji w Paryżu. Spotkanie przebiegało jeszcze w formule zdalnej, ale wyrażono nadzieję, że przyszłoroczne posiedzenia będą już mogły w większości odbywać się z fizyczną obecnością uczestników.
Najważniejszym punktem spotkania, któremu przewodniczyła po raz pierwszy nowo wybrana Prezydent Susanne Westhausen, było powołanie wiceprezydentów, stanowiących razem z Prezydentem Prezydium Rady. Zgodnie ze Statutem, o ile wybory Prezydenta odbywają się bezpośrednio, to wiceprezydentów powołuje Rada spośród swoich członków. Przestrzega się przy tym z zasady ich reprezentatywności pod względem płci, wieku oraz branż i regionów Europy, z których się wywodzą. Na obecną kadencję zaproponowani przez S. Westhausen i jednogłośnie wybrani przez Radę zostali:
W dniu 24 września 2021 roku w Paryżu odbyła się druga, wyborcza część Zgromadzenia Ogólnego europejskiej organizacji spółdzielczej Cooperatives Europe. Przypomnijmy, że pierwsza część, podczas której m. in. przyjęto sprawozdania z działalności i finansowe za 2020 rok oraz plan pracy i budżet na rok 2021 i udzielono absolutorium członkom Rady odbyła się zdalnie w dniu 31 maja. Obecna część zorganizowana została w formule hybrydowej – część delegatów, wśród nich przedstawiciel KRS dr inż. Mieczysław Grodzki, uczestniczyła osobiście, a część była obecna on-line, zaś głosowania odbyły się tylko internetowo.
Zgromadzenie, w przeddzień którego spotkała się na pożegnalnym posiedzeniu dotychczasowa Rada, odbyło się w pięknym zabytkowym pałacyku przy ulicy Masseran, będącym siedzibą Krajowej Federacji Kas Oszczędnościowych (FNCE), jednej z największych organizacji francuskiej spółdzielczości finansowej, która użyczyła na cele zgromadzenia swoje pomieszczenia. Wzięli w nim udział przedstawiciele organizacji spółdzielczych 20 krajów, w tym z Polski, ale ze względu na ograniczenia związane z pandemią COVID-19 zdecydowano, że każdą organizację może reprezentować tylko 1 delegat, a część delegatów w ogóle nie zdecydowała się na przyjazd do Paryża i uczestniczyła w Zgromadzeniu zdalnie. Dla tych, którzy byli fizycznie obecni, była to pierwsza od dwóch lat okazja osobistego spotkania z dawno nie widzianymi kolegami-europejskimi spółdzielcami, co nadało posiedzeniu dodatkową rangę.
W dniu 16 września 2021 r. miało miejsce spotkanie on-line liderów Krajowej Rady Spółdzielczej dr. inż. Mieczysława Grodzkiego i Organizacji Spółdzielni Brazylijskich (OCB) dr. Onofre Cezário Souza Filho. W spotkaniu, które odbyło się z inicjatywy strony brazylijskiej, wzięli też udział João Marcos Silva Martins i dr Adam Piechowski.
Przyjazne relacje OCB i KRS nie są niczym nowym. Kilka lat temu duża delegacja brazylijska, przy okazji studyjnej podróży po Europie, odwiedziła Warszawę i spotkała się z kierownictwem polskiej spółdzielczości. Przedstawiciele obu organizacji od dawna współpracują też blisko na forum Międzynarodowego Związku Spółdzielczego, a zwłaszcza Międzynarodowej Organizacji Spółdzielczości Rolniczej ICAO – prezesi M. Grodzki i Onofre Filho są członkami Komitetu Wykonawczego ICAO i niejednokrotnie wspierali swoje stanowiska i podejmowali wspólne inicjatywy. Delegacja KRS była też w Brazylii przy okazji jednego z posiedzeń ICAO. Założona w 1969 roku OCB jest naczelną organizacją całej brazylijskiej spółdzielczości, zrzesza ok. 7 tys. spółdzielni, liczy prawie 15 mln członków i zatrudnia niemal pół miliona pracowników. W Brazylii, nazywanej nieraz „spichlerzem świata”, szczególną rolę odgrywają spółdzielnie rolnicze, odpowiedzialne za połowę produkcji i eksportu żywności. I wśród tych właśnie spółdzielni wiele ma polskie korzenie sięgające początków XX wieku – zakładane były przez polskich imigrantów, zwłaszcza w południowych stanach Parana, Santa Catarina i Rio Grande do Sul; niektóre z nich istnieją do dzisiaj, a wielu brazylijskich działaczy spółdzielczych nosi polskie nazwiska i nawet mówi w naszym języku.
Jedną z pierwszych inicjatyw nowego Ministerstwa ds. Spółdzielczości w Indiach było uruchomienie w sierpniu wspólnie z Krajowym Związkiem Spółdzielczym Indii (NCUI) „Spółdzielczego Haatu” w Nowym Delhi. Słowem haat określa się na subkontynencie indyjskim wiejskie, tradycyjne targowiska na świeżym powietrzu, organizowane regularnie w określone dni, dające nie tylko możliwość handlu, ale będące miejscami spotkań bliższych i dalszych społeczności.
Wokół haatów powstawały nieraz wiejskie osady, które stopniowo rozrastały się w całe miasta. „Spółdzielczy Haat” w miasto raczej się nie rozrośnie, gdyż sam znajduje się w ogromnej metropolii jaką jest stolica Indii. Przyciągnie natomiast z pewnością wielu mieszkańców Delhi oferując lokalne i etniczne produkty tzw. Spółdzielczych Grup Samopomocy i spółdzielni z różnych części kraju.
Indie są jedną ze światowych potęg pod względem liczby spółdzielni i spółdzielców, a rola spółdzielczości w rozwoju społeczno-gospodarczym kraju jest nie do przecenienia. W 2009 roku do Konstytucji Indii wprowadzono nawet poprawkę głosząca, że prawo do tworzenia spółdzielni jest jednym z podstawowych praw człowieka.
Stosunki pomiędzy władzami państwowymi a spółdzielczością, której głównym reprezentantem jest Krajowy Związek Spółdzielczy Indii (NCUI), układały się najczęściej wzorowo, choć czasem dochodziło do pewnych napięć, zwłaszcza na tle nadmiernej ingerencji Państwa w sprawy spółdzielczości; zwykle udawało się je jednak rozładować. Dalszej dobrej współpracy obu stron służyć będzie powołanie w lipcu tego roku w rządzie Indii nowego resortu – Ministerstwa ds. Spółdzielczości.
Komitet Równouprawnienia Płci jest jednym z tzw. komitetów tematycznych MZS. Działa na rzecz zmian, które mają sprawić, że zaprowadzona będzie pełna równość płci we wszystkich spółdzielniach i służy jako forum do dyskusji oraz wymiany doświadczeń i pomysłów na tematy związane z równouprawnieniem płci. Wizją Komitetu jest ruch spółdzielczy kierowany przez kobiety i mężczyzn, oparty na sprawiedliwości, solidarności, demokracji i rozwoju. W tej wizji wartości, umiejętności i wkład kobiet i mężczyzn są cenione na równi, a organizacja pracy i struktury decyzyjne są wypadkową potrzeb i poglądów wszystkich ludzi niezależnie od ich płci. W związku z ostatnimi wydarzeniami w Afganistanie Komitet wydał następujące oświadczenie:
Komitet Równouprawnienia Płci Międzynarodowego Związku Spółdzielczego potępia akty przemocy wobec ludności cywilnej w Afganistanie, a zwłaszcza okrucieństwa wobec kobiet i pilnie wzywa społeczność światową do podjęcia działań w celu ochrony i zapewnienia, że nie dojdzie do dalszego łamania praw człowieka wobec kobiet. Przyjmując Agendę 2030, społeczność międzynarodowa zgodziła się do podjęcia wspólnych wysiłków, by nikogo nie pozostawić w tyle, a teraz wszyscy powinniśmy podjąć działania w tym kierunku.
Dr Carlos Zarco, Prezydent Międzynarodowej Organizacji Spółdzielni Zdrowia (IHCO), jednej z branżowych organizacji MZS, wystosował w czerwcu tego roku list otwarty do Dyrektora Generalnego Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dr. Tedrosa Adhanoma Ghebreyesusa i Sekretarza Generalnego ONZ António Guterresa. W liście czytamy m.in.:
Międzynarodowa Organizacja Spółdzielni Zdrowia (IHCO), reprezentująca przedsiębiorstwa i organizacje spółdzielcze działające w sektorze ochrony zdrowia na całym świecie, pragnie wyrazić swoje zaniepokojenie trudnościami w dystrybucji i dostępie do szczepionek przeciwko wirusowi Covid-19.
Pandemia wirusa Covid-19, która spowodowała ponad 3,8 miliona zgonów i 177 milionów zachorowań, nadal wyrządza ogromne szkody w systemach opieki zdrowotnej, gospodarkach i społeczeństwach na całym świecie.
