Szalejąca na całym świecie pandemia koronawirusa COVID-19 i wprowadzane w związku z nią restrykcje dotknęły również setki tysięcy spółdzielni i miliony spółdzielców ze wszystkich państw. Najważniejsze międzynarodowe organizacje spółdzielcze wyraziły solidarność z poszkodowanymi, włączyły się w ogólnoświatowe działania mające na celu zahamowanie rozprzestrzeniania się choroby i niesienie pomocy ofiarom koronawirusa.
Międzynarodowy Związek Spóldzielczy
Już 18 marca list z wyrazami solidarności do wszystkich członków Związku wystosował prezydent MZS Ariel Guarco. Napisał:
Drodzy Członkowie,
Drodzy Przyjaciele,
W tych trudnych czasach chciałbym wyrazić moją solidarność ze wszystkimi członkami MZS, a w szczególności z tymi wszystkimi, którzy przechodzą przez bolesny i trudny okres.
Kryzys, w jakim się znaleźliśmy oraz środki wprowadzane przez władze poszczególnych krajów w celu zapobieżenia rozprzestrzenianiu się Covid-19 stanowią wielkie wyzwanie dla naszych społeczności i dla spółdzielni, które odgrywają w nich ważną rolę. Dla dobra społeczeństwa musimy wszyscy wykazać się inteligencją i wielkim opanowaniem, aby stawić czoła nie tylko zagrożeniom dla zdrowia, ale także dla ogólnego funkcjonowania naszych przedsiębiorstw i całej naszej działalności. (…) Oczywiste jest, że dostosujemy nasze działania do przepisów zalecanych przez właściwe organy, aby jak najlepiej przyczynić się do ochrony ludzi, co zawsze czyniliśmy. W ruchu spółdzielczym wiemy, że fundamentalne znaczenie ma również „doświadczenie innych” oparte na takich wartościach, jak szacunek, wsłuchiwanie się, akceptacja, empatia, wzajemna pomoc, dobra wola, odpowiedzialność, solidarność, postawa obywatelska itp. W sytuacjach kryzysowych spółdzielnie zawsze przodowały ze swoją przejrzystością, śmiałością i determinacją. Dziś, dzięki swojej wrodzonej solidarności, jedności i pionierskiemu duchowi, nadal generują one potężne idee z korzyścią dla wszystkich. W dalszym ciągu więc komunikujmy się, wymieniajmy istotne informacje, apelujmy do odpowiedzialności i wrażliwości całego ruchu spółdzielczego.
Życzę Wam wszystkim siły i odwagi, aby stawić czoła temu trudnemu okresowi.
Wkrótce potem list wysłał również Dyrektor Generalny MZS Bruno Roelants. Zapowiedział w nim, że choć na czas pandemii biura Związku zostały zamknięte, a wszyscy zatrudnieni pracują w domach, zrobią wszystko by „ruch spółdzielczy, reprezentujący około 12% ludzkości, wnosił dalej istotny wkład w pomoc członkom spółdzielni, rodzinom i społecznościom w przetrwaniu tego kryzysu. Przypomniał, że częścią światowej spółdzielczości są spółdzielnie zdrowia i zacytował słowa prezesa Międzynarodowej Organizacji Spółdzielni Zdrowia (IHCO) Carlosa Zarco i jej dyrektora José Pereza, że priorytetem spółdzielni zdrowia jest współpraca, przy wykorzystaniu wszystkich swoich zasobów, w celu powstrzymania pandemii, dostosowując się przez cały czas do środków działania zalecanych przez Światową Organizację Zdrowia i właściwe organy ochrony zdrowia. Pragniemy również podkreślić, że osoby zawodowo związane ze spółdzielniami zdrowia, podobnie jak cały personel medyczny, podejmują ogromny wysiłek, aby stawić czoła sytuacji i starać się zagwarantować bezpieczeństwo i pomyślność zarówno swoim pacjentom, jak i pozostałemu społeczeństwu na obszarze, na którym prowadzą działalność. B. Roelants stwierdził, że prowadzi stałe konsultacje z IHCO w sprawie trwającego kryzysu. Ogłosił też otwarcie internetowej platformy dyskusyjnej dla członków, na której mogą dzielić się bieżącymi refleksjami, doświadczeniami, jak również potrzebami, w tym krótkoterminowymi i pilnymi, takimi jak zaopatrzenie medyczne, oraz bardziej długoterminowymi (https://www.loomio.org/international-cooperative-alliance-ica) oraz ustanowienie Funduszu Solidarności Spółdzielczej w celu udzielenia pomocy spółdzielniom i ich społecznościom dotkniętym COVID-19, podobnie jak to było w przypadku wcześniejszych klęsk żywiołowych, takich jak tsunami w 2011 r. i trzęsienie ziemi w Nepalu w 2015 r. i zaapelował o zamieszczanie informacji na platformie i wpłaty na rzecz Funduszu. Rozumiemy, że ten kryzys dotknął wielu z was i może trwać jeszcze kilka miesięcy. Jako społeczność globalna wspólnie przetrwamy ten krytyczny czas. Uważajcie na siebie i bądźcie w dobrym zdrowiu! – zakończył swój list B. Roelants.
Cooperatives Europe
Podobne posłanie do członków europejskich organizacji spółdzielczych skierowali Prezydent Cooperatives Europe Jean-Louis Bancel i Dyrektorka Agnès Mathis. Organizacja nie tylko zmuszona została do czasowego zamknięcia swojego biura w Brukseli, ale także musiała odwołać Zgromadzenie Ogólne planowane na koniec kwietnia w Cardiff oraz posiedzenie Rady (to ostatnie odbędzie się w postaci telekonferencji). W swoim liście J.-L. Bancel i A. Mathis podkreślają, że solidarność jest jedną z najważniejszych wartości spółdzielczych. Dlatego też nasze spółdzielnie nie tylko będą ponosić konsekwencje tej nowej obecnie sytuacji, ale też będą się musiały dostosować do niej, szukając najlepszych rozwiązań by móc wywierać pozytywny wpływ na gospodarkę i na ludzi. Apelują o przekazywanie wszelkich użytecznych informacji lub postulatów, które organizacja mogłaby przedstawić instytucjom europejskim, aby wsparły spółdzielcze wysiłki i pomogły spółdzielniom przetrwać ten groźny okres oraz wskazywanie dobrych praktyk, którymi należy się dzielić z innymi spółdzielcami jako sposób na wyrażenie solidarności spółdzielczej.
Wkrótce po tymi liście ogłoszono powołanie „Spółdzielczej Sieci Współpracy” – bloku publikowanych na stronie internetowej Cooperatives Europe informacji o sytuacji w poszczególnych krajach członkowskich (COVID-19 coop response). Jako pierwsze zamieszczono doniesienia o wpływie COVID-19 na stan spółdzielni oraz spółdzielczych inicjatywach z Włoch, Czech i Bułgarii. Szczególnie warta podkreślenia jest informacja o przejawie solidarności, jaką okazały spółdzielnie spożywców z Włoch – jednego z krajów najtragiczniej dotkniętych pandemią – swoim partnerom z Bułgarii, przekazując im środki dezynfekujące i detergenty czyszczące. Również KRS przekazała do Sieci informacje m. in. o swojej inicjatywie apelu skierowanego do najwyższych władz RP w sprawie przyjęcia rozwiązań chroniących spółdzielczość przed kryzysem oraz o „tarczy antykryzysowej”.
ICAO i ICBA
Różne działania podjęły też branżowe organizacje działające w ramach MZS, m.in. Międzynarodowa Organizacja Spółdzielczości Rolniczej ICAO i Międzynarodowe Stowarzyszenie Bankowości Spółdzielczej ICBA, których członkiem jest KRS. Z tej pierwszej również nadszedł solidarnościowy list do członków podpisany przez Sekretarza Generalnego Jongwooka Lee. Przedstawił on m.in. sytuację w Korei, gdzie mieści się Sekretariat organizacji, stwierdził, że w takich czasach nasza rola jako spółdzielni stanie się tylko bardziej istotna. Spółdzielnie pracują nad wspieraniem rolników, których rolą jest ciągłe dostarczanie bezpiecznej żywności, a spółdzielnie zatrzymują, a nie zwalniają, pracowników. W ten sposób zapewniamy istotną linię życia społecznościom, którym służymy i przekazał wszystkim życzenia bezpieczeństwa i zdrowia. ICAO musiała odwołać swoje posiedzenie planowane na przełom kwietnia i maja w Brazylii.
Życzenia i wyrazy solidarności rozesłał również z Indii Prezydent ICBA Bhima Subrahmanyam. Przekazał też szczegółowe informacje o środkach podjętych w tym kraju, by powstrzymać rozprzestrzenianie się COVID-19 oraz o pakiecie pomocowym Banku Rezerw Indii przyjętym dla ratowania małych i średnich banków, w tym banków spółdzielczych.
KRS jest w kontakcie z obydwiema tymi organizacjami i również przesyła im informacje o sytuacji i inicjatywach w naszym kraju.
