W poprzedniej części doniesień o spółdzielczości w czasach pandemii pisaliśmy o niektórych inicjatywach podejmowanych przez wielkie międzynarodowe organizacje spółdzielcze w związku z pandemią COVID-19. A co robią pojedyncze spółdzielnie, czy to wielkie spółdzielcze przedsiębiorstwa bankowe bądź handlowe, czy to małe lokalne kooperatywy? Wiele z nich nie tylko walczy o przeżycie, ale prowadzi również ważne działania na rzecz swych członków, jak i całych swoich społeczności, pomagając im przetrwać ten trudny okres. Informacje na ten temat znaleźć można na stronach internetowych organizacji spółdzielczych. Oto garść takich wiadomości z różnych krajów europejskich, które zabrane zostały na stronie Cooperatives Europe w ramach inicjatywy „spółdzielczej sieci współpracy”.  A warto zauważyć, że wiele z tych inicjatyw należałoby w gruncie rzeczy kontynuować również po zakończeniu (oby jak najszybciej!) pandemii.

Belgia

Dwa interesujące przykłady z Belgii wiążą się z nowymi typami spółdzielni, nieznanymi jeszcze w zasadzie w naszym kraju. Pierwszy z nich dotyczy spółdzielni wspólnego użytkowania samochodów, czyli z angielska car-sharingu, branży coraz popularniejszej w wielu krajach Europy Zachodniej. Wobec ograniczeń przemieszczania się ludności, co skutkuje mniejszym zapotrzebowaniem na korzystanie z aut, a jednocześnie stałym popytem na zdrową żywność przy trudnościach z robieniem zakupów, belgijska spółdzielnia car-sharingowa „Partago” połączyła siły z siecią lokalnych grup wspólnego zaopatrywania się w zdrową żywność (coś takiego jak nasze kooperatywy spożywcze) oraz rolnikami-producentami takiej żywności i przy pomocy swoich samochodów dostarcza świeże i zdrowe produkty ze wsi bezpośrednio do zainteresowanych konsumentów. Inny przykład wiąże się ze spółdzielczą siecią aptek (to też jest branża charakterystyczna dla Belgii) „Multipharma”, która wspólnie ze spółdzielnią „ekonomii współdzielenia” „Pwiic”, uruchomiła specjalną platformę internetową, na której osoby potrzebujące pomocy w sprawach życia codziennego, zwłaszcza przebywające w izolacji, samotne, starsze, niepełnosprawne itp., oraz osoby chętne do świadczenia takich przysług swoim sąsiadom, mogą nawiązać kontakt, wymieniać się informacjami.

Francja

We Francji spółdzielnie rolnicze włączają się w pomoc lokalnej służbie zdrowia na obszarze swojego działania. Na przykład w miasteczku Gisors w Normandii okoliczne spółdzielnie dostarczają medyczne wyposażenie ochronne do miejscowego szpitala. Francuskie banki spółdzielcze w regionie paryskim otworzyły linie kredytowe o wartości 100 mln euro dla szpitali i ośrodków zdrowia. Z inną inicjatywą wyszła duża spółdzielcza grupa „Up” na co dzień zajmująca się konsultingiem dla biznesu, pomocą w nawiązywaniu kontaktów przedsiębiorstw oraz tworzeniem i obsługą systemów płatności dla firm, samorządów lokalnych i innych podmiotów. W czasie pandemii, która szczególnie dotknęła najsłabsze grupy społeczne, zorganizowała system voucherów przekazywanych bezdomnym, które mogą oni wykorzystać w partnerskich ośrodkach świadczących usługi higieniczne oraz dystrybuujące żywność.

Hiszpania 

Hiszpania jest obecnie drugim na świecie, po Stanach Zjednoczonych, krajem pod względem liczby zachorowań na koronawirusa – dochodzi ona do ćwierć miliona osób. Ale dzięki silnej tu spółdzielczości, skutki pandemii są choć w pewnym stopniu łagodzone. Oto parę przykładów: Spółdzielnia energii odnawialnej „Som Energia” oferuje klientom redukcję zakontraktowanej mocy bez żadnych kosztów. Spółdzielcza korporacja Mondragon i należąca do niej spółdzielnia usług medycznych „Bexen Medical” podjęły się wyprodukowania 10 milionów profesjonalnych masek dla sektora zdrowia. Inna spółdzielnia należąca do Korporacji – handlowa Eroski ustanowiła w swoich hiper i supermarketach priorytetowe wejścia dla pracowników służby zdrowia, seniorów, kobiet w ciąży i osób niepełnosprawnych, a także zorganizowała obszar przeznaczony dla przewoźników, aby umożliwić im wzięcie prysznica i dezynfekcję rąk. Ciekawa inicjatywa pochodzi też z kultowego klubu piłkarskiego zorganizowanego jako spółdzielnia – FC Barcelona. Słynny napastnik Lionel Messi zaproponował, by świetnie zarabiający piłkarze obniżyli swe płace aż o 70%, aby zapewnić dalsze zatrudnienie „zwykłym” pracownikom o dużo niższych poborach, co zostało zrealizowane. Stąd zresztą, z Katalonii, będącej jednym z najbardziej „uspółdzielczonych” regionów kraju, pochodzi wiele innych inicjatyw. Spółdzielnie kurierskie rozprowadzają materiały medyczne do spółdzielni wyspecjalizowanych w opiece nad dziećmi, bądź osobami starszymi czy niepełnosprawnymi. Spółdzielnie rolnicze współpracują z samorządami lokalnymi w zakresie dezynfekcji infrastruktury i ulic miast. Spółdzielnie księgarskie otworzyły zbiorowy portal internetowy w celu scentralizowania dystrybucji sprzedaży książek online. Spółdzielcze ośrodki opieki społecznej otworzyły wspólny serwis internetowy, aby sprawniej realizować  najpilniejsze potrzeby społeczne: opiekę psychologiczną, wsparcie dla rodzin, opiekę nad dziećmi i osobami starszymi żyjącymi samotnie. Banki spółdzielcze oferują środki pomocowe dla osób indywidualnych i przedsiębiorstw społecznych. Spółdzielnie pracy, zwłaszcza przemysłowe i edukacyjne produkują materiały medyczne za pomocą druku 3D itp. technik. Spółdzielnie szkolne oferują kształcenie na odległość przez internet. Spółdzielnie konsumenckie rozprowadzające zdrową żywność ć stworzyły wspólny portal ułatwiający szerszą dystrybucję tej żywności.

Niemcy

Wiele przykładów pochodzi z Niemiec, zwłaszcza ze strony tutejszego bardzo silnego sektora bankowości spółdzielczej – 841 tzw. Banków Ludowych i Raiffeisenowskich. Użytkownikami tych banków są liczne mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa i poprzez te banki właśnie mogą kierować wnioski o pomoc nadzwyczajną udzielaną przez kraje związkowe, rząd federalny Niemiec oraz specjalne instytucje. Klientom udostępniane są informacje o programach wsparcia, a banki spółdzielcze szczególnie dbają o to, by wnioski były niezwłocznie rozpatrywane. Dzięki temu zarówno MŚP, jak i poszczególni członkowie uzyskują szybki dostęp do środków pomocowych COVID-19. Co więcej „R+V”, spółdzielnia ubezpieczeniowa wraz z bankami spółdzielczymi oferuje małym i średnim przedsiębiorstwom możliwość wydawania voucherów na swoje towary i usługi. Vouchery są zabezpieczone wysoką gwarancją w przypadku ewentualnej niewypłacalności. Odciąża to małe i średnie przedsiębiorstwa i umożliwia im dalsze zatrudnienie pracowników. Odraczane są również terminy spłaty pożyczek, aby zaradzić brakom płynności kredytobiorców. Dla wygody klientów indywidualnych banki spółdzielcze doprowadziły do podwyższenia limitu płatności zbliżeniowych do 50 euro.  Wiele pozytywnych przykładów pochodzi także z innych sektorów. Spółdzielnie mieszkaniowe odraczają płatności czynszowe dla lokatorów i najemców komercyjnych, którzy zostali dotknięci pandemią i w związku z tym są zagrożeni brakiem płynności. Niektóre inne spółdzielnie uruchomiły fundusz nadgodzin dla zatrudnionych, którzy pracują w domu z powodu izolacji i którzy muszą przy tym zaradzić opiece nad dziećmi lub osobami starszymi. Pracownicy przekazują swoje własne nadgodziny do „puli”, z której mogą korzystać koledzy, którzy potrzebują dodatkowego czasu do zajmowania się swoimi bliskimi.

Włochy

Również we Włoszech, jednym z najtragiczniej dotkniętych pandemią kraju, dobrze widoczna jest spółdzielcza solidarność. Spółdzielnie taksówkarskie oferują na przykład  bezpłatny transport do osób powyżej 65 roku życia. Podobnie wiele innych spółdzielni zapewnia bezpłatne dostawy produktów spożywczych dla osób starszych, uruchamiane są też przez spółdzielnie socjalne sieci solidarnościowe w celu zapewnienia opieki osobom w trudnej sytuacji i żyjącym samotnie. Wiele spółdzielni socjalnych z różnych regionów, zatrudniających osoby niepełnosprawne, byłych narkomanów, więźniów, migrantów itp., rozpoczęło produkcję maseczek ochronnych.  Spółdzielnie spożywców należące do grupy „Coop Italia” ogłosiły, że będą blokować ceny 18 tys. produktów przez dwa miesiące, do 31 maja. Inicjatywa obejmuje zarówno marki własne Coop, jak i produkty innych marek. Ponadto spółdzielnie dostarczają za darmo produkty dla osób starszych i znajdujących się w trudnej sytuacji. Niedawno, pod wpływem tradycji  „zawieszonej kawy” (tj. włoskiego zwyczaju wedle którego kupując kawę w barze, płaci się za dwie filiżanki – ta druga będzie dla kogoś, kto potrzebuje, a nie ma pieniędzy), wprowadzono również „zawieszone zakupy spożywcze” – możliwość przekazania darowizny w wysokości 1 euro lub 100 punktów z karty członkowskiej na rzecz specjalnej fundacji która podwoi wartość darowizny, a zebrane w ten sposób pieniądze zostaną przeznaczone na zakup artykułów spożywczych dla potrzebujących. Ponadto organizacja „Coop Italia” zorganizowała dostawę sprzętu medycznego z Hong-Kongu poprzez swoją własną centralę zakupową wyspecjalizowaną w sprowadzaniu towarów z Dalekiego Wschodu. Była to jedna z pierwszych takich dostaw materiałów sanitarnych do kraju spustoszonego pandemią, a sprzęt przeznaczony został dla własnych pracowników, ale i dla włoskich władz publicznych.