Posłanie Międzynarodowego Związku Spółdzielczego
93. Międzynarodowy Dzień Spółdzielczości Międzynarodowego Związku Spółdzielczego
21. Międzynarodowy Dzień Spółdzielczości Organizacji Narodów Zjednoczonych
4 lipca 2015 r.
Wybierając spółdzielnię wybierasz równość
Równość jest podstawową wartością, która zapewnia wszystkim ludziom możliwość korzystania z rozwoju ekonomicznego i społecznego. Żyjemy jednak w świecie, który pozostaje pełen nierówności – według najnowszych danych 0,7% ludności świata posiada 44% całego jego bogactwa, podczas gdy 70% posiada zaledwie 3%. Wciąż wszędzie na Ziemi są osoby dyskryminowane między innymi ze względu na swoją płeć, wiek, religię bądź pozycję społeczno-ekonomiczną.
Od samego początku równość była umiejscawiana w sercu spółdzielczości. Ludzie na całym świecie, tworząc spółdzielnie, wybierali demokratyczny model biznesu, który sprzyjał równości. Już w 1846 roku, w czasach, kiedy kobiety nie miały zasadniczo prawa własności, Eliza Brierlay została pierwszą kobietą, która dołączyła się, jako członkini, do Roczdelskiego Stowarzyszenia Sprawiedliwych Pionierów. A Zasady Pionierów z Rochdale, pochodzące z 1844 roku nie wprowadzały żadnej różnicy pomiędzy członkami męskimi i żeńskimi. , ustanawiając w ten sposób standard, który później przyjęty został przez spółdzielnie na całym świecie.
Dzisiaj istnieje ponad 2,4 miliona spółdzielni z ponad miliardem członków – trzy razy więcej niż liczba bezpośrednich akcjonariuszy w przedsiębiorstwach będących własnością inwestorów. Co więcej, 250 milionów osób jest zatrudnionych w spółdzielniach bądź utrzymuje się dzięki nim. 300 największych spółdzielni ma łącznie roczny dochód 2,2 bilionów dolarów USA – odpowiada to Produktowi Krajowemu Brutto siódmej największej gospodarki światowej – a spółdzielczość szybko rozrasta się, zwłaszcza we wschodzących narodach takich jak Brazylia, Indie czy Chiny.
Pojęcie równości w spółdzielni rozumieć można trojako:
- Członkostwo jest otwarte i dobrowolne – bez dyskryminacji jakiegokolwiek rodzaju – a każdy członek ma jeden głos, mając w ten sposób zagwarantowaną równość w strukturze i kontroli nad spółdzielnią. W przeciwieństwie do przedsiębiorstw będących własnością inwestorów, w spółdzielni równość nie wiąże się ze zdolnością finansową jednostki, lecz jest przywilejem wszystkich członków.
- Spółdzielnia pracuje na rzecz zaspokojenia potrzeb i aspiracji swoich członków i na rzecz trwałego rozwoju całego społeczeństwa. Niezaprzeczalna jest rola spółdzielni przyczyniających się do wyprowadzenia milionów ludzi z ubóstwa – spółdzielnie upowszechniają bogactwo, które tworzą w uczciwszy i bardziej sprawiedliwy sposób. Przykładowo wspomnieć można o projekcie spółdzielczym w Senegalu, który poprawił bezpieczeństwo wyżywienia miliona osób w 60 gminach wiejskich, zwiększając dochody gospodarstw domowych o 250% i zmniejszając liczbę przypadków dzieci cierpiących z powodu niedowagi o 35%.
- Prowadząc swoją działalność spółdzielnie oferują jednostkom – producentom, pracownikom, konsumentom – szanse: spełniania swoich potrzeb i swoich aspiracji ekonomicznych; lepszej integracji w społeczeństwie; posiadania lepszego dostępu do dóbr, usług i korzyści, które w inny sposób byłyby niedostępne. Ta kultura równości pozwala również spółdzielniom odzwierciedlać różnorodność ludności, której służą.
Czy to umacniając równość płci, czy oferując młodym możliwość samorealizacji, integrując mniejszości na rynku pracy, przyczyniając się do przejścia z gospodarki nieformalnej do formalnej, zmniejszając przepaść pomiędzy wynagrodzeniami, dając władze ekonomiczną biednym i zapewniając równy dostęp do podstawowych zasobów takich jak woda, elektryczność, edukacja, usługi finansowe i wiele innych, przedsiębiorstwa spółdzielcze udowadniają każdego dnia, że istnieje wybór pozwalający zmienić paradygmat i umieścić równość u sedna rozwoju ekonomicznego i społecznego.
We wszystkich sektorach gospodarki istnieją przykłady spółdzielni, które czynią równość możliwą: spółdzielnie kredytowe, które dzielą sie swymi zyskami finansowymi bezpośrednio ze swoimi członkami poprzez wyższe zwroty od oszczędności, niższe oprocentowanie pożyczek oraz mniej liczne i niższe opłaty; spółdzielnie zdrowia, które zapewniają zmarginalizowanym społecznościom łatwiej osiągalną i bardziej dostępną opiekę zdrowotną; spółdzielnie elektryfikacyjne, które obsługują obszary wiejskie zapewniając podstawowy dostęp do energii w miejscach, których inni nawet nie rozważaliby by tworzyć tam swoje przedsiębiorstwa i zapewniać usługi; spółdzielnie handlu detalicznego będące własnością konsumentów, które zapewniają dostęp do łatwo osiągalnej, wysokiej jakości i zrównoważonej żywności takiej jak produkty ekologiczne bądź pochodzące ze sprawiedliwego handlu; ubezpieczyciele spółdzielczy i wzajemnościowi, którzy pomagają upośledzonym społecznościom zabezpieczyć się przed podstawowym ryzykiem i w ten sposób umożliwiając im prowadzić działalność z większą pewnością siebie i w bardziej bezpieczny sposób.
W czasach, gdy globalne wyzwania, takie jak zmiany klimatu i bezpieczeństwo wyżywienia będą zwiększać nierówności dotykając w największym stopniu te osoby, które już żyją w rozpaczliwych warunkach, świat potrzebuje więcej, a nie mniej równości. Dywersyfikując światową gospodarkę poprzez promowanie i rozwijanie spółdzielni, ludzie, rządy i społeczeństwa mogą przyczynić się do zmienienia tego stanu rzeczy.
Jako reprezentacja przedsiębiorstw opartych o zasadę równości nawołujemy rządy do promowania narodowych działań i innowacji by znieść nierówności i apelujemy do Narodów Zjednoczonych i społeczności międzynarodowej o umieszczenie równości u sedna ich obecnych prac nad przygotowaniem Programu Rozwoju na okres po roku 2015, w tym w ramach odpowiedzi na wyzwania i zagrożenia związane ze zmianami klimatu, które brałyby pod uwagę rolę i wkład przedsiębiorstw spółdzielczych.
Międzynarodowy Związek Spółdzielczy nawołuje ruch spółdzielczy by wykorzystać tę okazję dla uwidocznienia i promowania różnych sposobów, poprzez które przedsiębiorstwa spółdzielcze przyczyniają się do postępu równości.