12 sierpnia przypada proklamowany przez ONZ, a obchodzony od 1999 r., Międzynarodowy Dzień Młodzieży. Jego celem jest zwrócenie uwagi na wyzwania stojące przed młodymi ludźmi na całym świecie, a w obchody włącza się coraz więcej światowych organizacji. Należy do nich Międzynarodowy Związek Spółdzielczy, który pragnie uwidocznić korzyści płynące dla młodzieży ze spółdzielczości odpowiadającej przecież na wiele z wyzwań, przed którymi stoją młodzi ludzie.
Model spółdzielczy – przypomina MZS z okazji tegorocznego MDM – opierający się o zasady wzajemnego wsparcia, współwłasności ekonomicznej i samorządności w pracy, ma wyjątkową moc, by pomóc młodzieży w ustabilizowaniu jej niepewnej przyszłości zawodowej. Może on również pomóc „generacji Z”, jak określa się nieraz pokolenie urodzone w ostatniej dekadzie zeszłego wieku i w pierwszej XXI, w realizacji jego ideałów życia w bardziej sprawiedliwym i równym dla wszystkich świecie.
Międzynarodowy Dzień Spółdzielczości w tym roku był obchodzony na całym świecie 3 lipca pod hasłem „Razem Odbudujemy się Lepiej”. MZS zebrał ponad 130 relacji o obchodach z 35 krajów, na podstawie których przygotował i opublikował w serwisie YouTube film wideo ukazujący, w jaki sposób spółdzielnie mogą dopomóc swoim społecznościom w odbudowie skoncentrowanej na ludziach i niezagrażającej środowisku naturalnemu (zob. film YT pod artykułem).
Obchody miały miejsce również na najwyższym światowym szczeblu, m.in. w ONZ. Ich organizatorem był tradycyjnie COPAC – utworzony w 1973 r. Komitet ds. Promocji i Rozwoju Spółdzielczości, w skład którego wchodzą Departament Spraw Gospodarczych i Społecznych ONZ, Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP), Organizacja ds. Rolnictwa i Wyżywienia (FAO), Międzynarodowe Centrum Handlu ONZ oraz MZS, który zresztą w styczniu tego roku przejął na 2-letnią kadencję przewodnictwo Komitetu. COPAC odpowiedzialny też jest za sformułowanie każdego roku hasła MDS oraz za starania włączenia tematyki spółdzielczej do światowej debaty politycznej.
Czołowa europejska organizacja spółdzielcza Cooperatives Europe od dawna angażuje się w dialog z ważnymi instytucjami międzynarodowymi na naszym kontynencie, ale także na forum ogólnoświatowym. Jej przedstawiciele, najczęściej bardzo aktywna Dyrektor Agnès Mathis, a także zainteresowani członkowie, uczestnicząc w spotkaniach – w ciągu ostatniego roku niemal wyłącznie zdalnych – webinariach, konsultacjach itp. przypominają zawsze o spółdzielniach i ich roli, dbają by znalazły swe miejsce w przyjmowanych dokumentach, bronią ich interesów.
W ciągu ostatnich tygodni miało miejsce kilka takich spotkań. W dniu 2 czerwca Cooperatives Europe odbyła wspólne z innymi członkami MZS konsultacje na temat sprawozdania Sekretarza Generalnego ONZ dotyczącego spółdzielni i odbudowy po pandemii COVID-19, zorganizowane przez Departament Spraw Gospodarczych i Społecznych ONZ (UNDESA). Zgłoszono szereg uwag do tego dokumentu i wskazano przykłady, w jaki sposób spółdzielnie mogą przyczynić się do lepszej wspólnej odbudowy zgodnie z hasłem tegorocznego Międzynarodowego Dnia Spółdzielczości: Razem Odbudujemy się Lepiej. Przypomniano też o prowadzonych przez Cooperatives Europe badaniach nad wpływem kryzysu COVID-19 na spółdzielnie w różnych krajach.
99. Międzynarodowy Dzień Spółdzielczości MZS
27. Międzynarodowy Dzień Spółdzielczości ONZ
pod hasłem „Razem Odbudujemy się Lepiej”
Posłanie Prezydenta Międzynarodowego Związku Spółdzielczego Ariela Guarco
Witajcie spółdzielczy przyjaciele z całego świata!
Nadchodzi nasz dzień – Międzynarodowy Dzień Spółdzielczości, podczas którego ponad miliard członków trzech milionów spółdzielni ze wszystkich kontynentów może pokazać swoja siłę. W tym roku pragniemy zaprosić wszystkich byśmy „Razem Odbudowali Lepiej” tkankę ekonomiczną i społeczną zniszczoną przez pandemię. Wszyscy odczuliśmy w globalnej skali wpływ tego kryzysu zdrowotnego, społecznego i gospodarczego. Ten kryzys skupia naszą uwagę na permanentnych nierównościach, które sprawiają, że zastanawiamy się, jak moglibyśmy przebudować świat w taki sposób, by nikt nie został pominięty.
Międzynarodowy Związek Spółdzielczy ma dość skomplikowana strukturę. Poza podstawową światową organizacją zajmującą się ogólnymi, najważniejszymi dla całej spółdzielczości sprawami, niezależnie od branży czy obszaru działania, istnieją Organizacje Regionalne, Komitety Branżowe i Komitety Tematyczne. Regiony są cztery (Afryka, obie Ameryki, Azja i Ocean Spokojny oraz Europa), podejmują działania specyficzne dla poszczególnych kontynentów, a spośród nich tylko organizacja europejska – zwana Cooperatives Europe – ma znaczną autonomię i własną osobowość prawną. Komitety Branżowe, zwane też sektorowymi (ICAO dla spółdzielni rolniczych, ICFO dla rybackich, CICOPA dla spółdzielni pracy i pokrewnych, IHCO dla spółdzielni zdrowia, CCW dla spożywców, CHI dla mieszkaniowych, ICBA dla bankowości spółdzielczej oraz ICMIF dla spółdzielczości ubezpieczeniowej) zajmują się sprawami ważnymi dla tych typów spółdzielni. I wreszcie cztery Komitety Tematyczne pracują nad przekrojowymi zagadnieniami wspólnymi dla całej spółdzielczości ale z określonej perspektywy; są to Komitet ds. Równouprawnienia Płci, Komitet ds. Badań Naukowych, Komitet ds. Prawa i Komitet ds. Rozwoju. Wszystkie te organizacje finansowane są według określonego w Statucie schematu z budżetu centralnego MZS i reprezentowane są w najwyższym organie Związku – jego Radzie. Ponadto istnieją struktury mniej sformalizowane, często powoływane ad hoc, takie jak sieci, grupy robocze itp., tworzone dla rozwiązania określonych problemów.
W dniu 29 czerwca 2021 roku odbyło się – po raz kolejny w formule zdalnej – Zgromadzenie Ogólne Międzynarodowego Związku Spółdzielczego. KRS reprezentował jej prezes dr inż. Mieczysław Grodzki.
Głównym zadaniem Zgromadzenia było przede wszystkim formalne przyjęcie sprawozdania finansowego za ubiegły rok, udzielenie absolutorium Radzie i przyjęcie budżetu na rok obecny, co – zgodnie z prawem belgijskim, na podstawie którego zarejestrowany jest Związek w Brukseli – uczynić należy do końca czerwca każdego roku. Wymogi tego prawa narzuciły dość skomplikowaną procedurę rejestrowania się do obrad, potwierdzania obecności i zdalnego głosowania, co przy nie zawsze stabilnych łączach internetowych, utrudniło przebieg Zgromadzenia, ostatecznie jednak wszystkie formalne punkty porządku dnia udało się zrealizować.
Po długiej chorobie zmarł prof. Johnston Birchall, jeden z najwybitniejszych współczesnych badaczy spółdzielczości, niemal legendarna postać międzynarodowego ruchu spółdzielczego, zarówno w kręgach akademickich jak i działaczy MZS i innych organizacji.
Brytyjczyk, absolwent renomowanego Uniwersytetu Oxfordzkiego, doktorat uzyskał na Uniwersytecie w York, jednak potem postanowił zebrać praktyczne doświadczenia i przez pięć lat pracował jako menedżer spółdzielni mieszkaniowej. Powrócił do świata akademickiego jako wykładowca na londyńskim Uniwersytecie Brunel, następnie w szkockim Stirling, gdzie został profesorem na Wydziale Nauk Społecznych i po 25 latach doczekał się tytułu professor emeritus.
W dniu 31 maja 2021 roku odbyło się doroczne Zgromadzenie Ogólne Cooperatives Europe, po raz kolejny zorganizowane w sposób zdalny. KRS reprezentowana była przez prezesa Zarządu dr. inż. Mieczysława Grodzkiego. Zgromadzenie zaakceptowało m.in. sprawozdania z działalności i finansowe za 2020 rok, przyjęło plan pracy i budżet na rok 2021 i udzieliło absolutorium członkom Rady.
Wybory nowej Rady i Prezydenta, wypadające w tym roku, postanowiono przełożyć do 24 września, kiedy to – jak wszyscy mają nadzieję – poprawiająca się sytuacja pandemiczna pozwoli na przeprowadzenie drugiej, wyborczej części Zgromadzenia podczas fizycznego już a nie wirtualnego spotkania członków, które planowane jest w Paryżu.
Przed kilku laty Międzynarodowa Spółdzielcza Grupa Badawcza działająca w ramach amerykańskiej organizacji OCDC (Rada Międzynarodowego Rozwoju Spółdzielczego) i finansowana przez agencję pomocy rozwojowej USAID podjęła projekt badawczy, w którym próbowała znaleźć odpowiedź na pytanie: czy obecność spółdzielni czyni jakąś różnicę w rozwoju ekonomicznym i społecznym różnych krajów? Badania prowadzono w czterech państwach różnych regionów świata – na Filipinach, w Kenii, Peru i w Polsce.
W naszym przypadku na etapie konceptualizacji badań konsultowany był Spółdzielczy Instytut Badawczy KRS, a same badania terenowe realizowała w 2017 r. krakowska firma badań marketingowych BBS „Obserwator” przy wsparciu naukowców z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od 2018 r. sukcesywnie prezentowano wyniki badań poszczególnych krajów, a w maju obecnego roku opublikowany został końcowy raport zbiorczy z całości badań, natomiast 26 maja odbyła się konferencja on-line podsumowująca projekt. Wśród panelistów byli przedstawiciele obydwu amerykańskich organizacji, Międzynarodowego Związku Spółdzielczego, świata naukowego i administracji krajów objętych analizą oraz badacze zaangażowani w projekt; z Polski prof. Zofia Chyra-Rolicz i prof. Piotr Nowak.
Komisja Europejska regularnie przygotowuje kolejne „Mapy Drogowe”, jak w eurobiurokratycznym żargonie określa się szczegółowe harmonogramy stopniowo realizowanych czynności, mające doprowadzić do osiągnięcia zamierzonego celu. Szczególnie ważna dla spółdzielczości jest opracowywana obecnie „Mapa Drogowa: Plan działania UE na rzecz gospodarki społecznej”, która ma zostać przyjęta przez Komisję pod koniec tego roku.
Swój wkład do przygotowywanego dokumentu wniosła Cooperatives Europe za pośrednictwem Komitetu Koordynacyjnego ds. Unii Europejskiej. W przekazanym stanowisku ta najważniejsza organizacja spółdzielcza naszego kontynentu podkreśliła następujące priorytety, które powinny zostać uwzględnione w planie działania:
